Kontakty z dzieckiem to niejednokrotnie najbardziej sporna kwestia między rodzicami, którzy postanowili zakończyć swój związek. Niezależnie od tego czy dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa czy też pochodzi ze związku nieformalnego, oboje rodzice mają prawo i obowiązek utrzymywania regularnych, bezpośrednich i osobistych kontaktów z dzieckiem, za wyjątkiem przypadków gdy jest to sprzeczne z interesem dziecka. Warto pamiętać, że kontakty z dzieckiem stanowią atrybut niezależny od władzy rodzicielskiej, co powoduje, że mamy do nich prawo nawet wówczas, gdy została nam ona ograniczona. Katalog możliwych sposobów wykonywania kontaktów z dzieckiem został zawarty w art. 113 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i obejmuje:
- Pobyt z dzieckiem, w którego zakres wchodzą odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce stałego pobytu.
- Bezpośrednie porozumiewanie się z dzieckiem.
- Utrzymywanie korespondencji.
- Korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Najczęściej problem z regulacją kontaktów ma miejsce wówczas, gdy rodzice zaczynają mieszkać osobno. Jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich, powinni w miarę możliwości określić wspólnie, kierując się przy tym dobrem dziecka i biorąc pod uwagę rozsądne życzenia dziecka (art. 113 1 § 1 KRiO). W praktyce bardzo często rodzice samodzielnie ustalają sposób i częstotliwość kontaktowania się z dzieckiem, co powinno stanowić regułę.
Co zrobić, gdy drugi rodzic utrudnia nam kontakt z dzieckiem?
Wszyscy jednak zdajemy sobie sprawę z tego, że równie często relacje między byłymi partnerami są o wiele bardziej skomplikowane i choćbyśmy bardzo chcieli, nie potrafimy dogadać się z drugą stroną.
Co możemy zatem zrobić gdy nie jesteśmy w stanie dojść do porozumienia lub gdy druga strona bezpodstawnie ogranicza nam kontakty z dzieckiem?
Wówczas pozostaje nam droga sądowa. Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem może zostać złożony bądź na etapie składania pozwu o rozwód (wówczas kontakty zostaną ustalone już w wyroku rozwodowym) lub poprzez złożenie pisma w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka.
Opłata od wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem, w przypadku składania samodzielnego wniosku, wynosi 100 zł. i uiszczana jest na rachunek bankowy właściwy dla danego Sądu. Do wniosku musimy dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka, jak również dodatkowy odpis dla uczestnika postępowania.
We wniosku powinno zostać dokładnie sprecyzowane kiedy chcemy wykonywać kontakty z dzieckiem, w jaki sposób, w jakie dni tygodnia oraz w jakich godzinach. Należy określić również czy dziecko ma być zabierane poza miejsce jego stałego pobytu. Im bardziej szczegółowy wniosek, tym lepiej dla nas, albowiem, w przypadku uwzględnienia naszych żądań, mających podstawę w orzeczeniu sądu, unikniemy sytuacji, w której druga strona będzie mogła odmówić nam widzenia z dzieckiem. Wniosek dotyczący zakresu i sposobu wykonywania kontaktów może obejmować w szczególności żądanie widzenia z dzieckiem:
- W poszczególne dni tygodnia i/ lub weekendy.
- Święta (zarówno kościelne jak i państwowe) – Boże Narodzenie, Wielkanoc ale również przykładowo 11 listopada, 1 i 3 maja).
- Ferie zimowe i wakacje letnie.
- Inne dni, które są dla nas istotne, np. Sylwester.
- W urodziny dziecka.
Wniosek o egzekucję kontaktów.
Zdarza się, że pomimo prawomocnego orzeczenia sądu drugi rodzic notorycznie odmawia nam realizacji kontaktów z dzieckiem. Wówczas istnieje możliwości złożenia do sądu wniosku o zagrożenie nakazaniem zapłaty, czyli tzw. wniosku o egzekucję kontaktów. Sąd, uwzględniając nasz wniosek, zagrozi utrudniającej kontakty stronie nakazaniem zapłaty na rzecz drugiego rodzica określonej kwoty pieniężnej za każdorazowe naruszenie postanowienia Sądu w przedmiocie kontaktów. Jeżeli mimo to, drugi rodzic nadal utrudnia kontakty z dzieckiem, sąd nakaże zapłacić określoną kwotę do rąk wnioskującego rodzica za każdorazowe utrudnienie kontaktów, które zostały uregulowane sądownie.
Adwokat Karolina Rudlicka – Najuch, Kancelaria Adwokacka w Tarnowskich Górach.