Miesiąc: kwiecień 2021

Opublikowane w

Majątek w konkubinacie.

Zasady rozliczenia konkubinatu.

Przedmioty nabyte przez każdego z konkubentów w czasie trwania związku, stanowią co do zasady, własność osoby która je kupiła. Jest to zasadnicza różnica, jaka pojawia się w relacji konkubinatu do małżeństwa. W małżeństwie bowiem, jeżeli małżonkowie decydują się na pozostawanie we wspólnocie majątkowej małżeńskiej, przedmioty zakupione w czasie trwania małżeństwa, stanowią własność obojga małżonków.

Nierzadko zdarza się jednak, że osoby pozostające w konkubinacie, zwłaszcza przez dłuższy czas, dorabiają się wspólnego majątku. O ile w czasie trwania związku, zazwyczaj nikt nie zaprząta sobie głowy tym, co się stanie ze wspólnie zakupionymi przedmiotami w sytuacji ewentualnego rozstania, to gdy już faktycznie do rozstania dochodzi,  pojawiają się problemy co zrobić ze wspólnym samochodem, mieszkaniem, pralką etc. Gdy w grę wchodzą często zranione uczucia, dochodzi do konfliktów, a byli partnerzy nierzadko walczą o każdy, nawet najmniejszy przedmiot.

Same rozliczenie między osobami pozostającymi w nieformalnym związku nie jest uregulowane przez kodeks rodzinny i opiekuńczy i sądy stoją aktualnie na stanowisku, że do rozliczenia majątku zgromadzonego w czasie trwania konkubinatu nie ma możliwości stosowania przepisów odnoszących się do rozliczeń majątkowych, jakie mają miejsce między małżonkami. Konsekwencją tego jest przymus skorzystania z rozwiązań dotyczących współwłasności w częściach ułamkowych i znoszeniu tej współwłasności, bezpodstawnego wzbogacenia czy też z przepisów dotyczących spółki cywilnej.

Co to oznacza w praktyce?

Przykłady rozliczeń między konkubentami.

Doskonałym przykładem może być wspólny zakup samochodu. Jeżeli samochód został zakupiony w czasie trwania konkubinatu, jest objęty współwłasnością w częściach ułamkowych (każdemu z konkubentów przysługuje ½ udziału we współwłasności). A zatem, aby przyznać na własność jednemu z parterów tenże samochód, o ile byli partnerzy nie zrobią tego dobrowolnie, konieczne będzie zainicjowanie postępowania w przedmiocie zniesienia współwłasności. W czasie trwania postępowania, konieczne będzie wykazanie przed sądem, że został on zakupiony w czasie trwania związku, ze środków wspólnych.

Kolejna sytuacja, bardzo często występująca w praktyce, to wówczas gdy konkubenci zamieszkują w mieszkaniu stanowiącym własność jednego z partnerów. W czasie trwania związku, partner, który nie jest właścicielem mieszkania dokłada się przykładowo do remontu lokalu, do zakupu elementów wyposażenia ale również do spłaty kredytu, który jest wzięty przez właściciela mieszkania. Nakłady finansowe, które w taki sposób zostały dokonane w czasie trwania związku przez drugiego partnera, również mogą zostać rozliczone w toku postępowania. Warto w tym przypadku zbierać rachunki, które zaświadczają o wysokości poniesionych kosztów. Oczywiście mało kto o tym myśli w czasie trwania związku, co powoduje w przypadku rozejścia się partnerów, problemy natury dowodowej. Dlatego warto się zabezpieczyć, tak na wszelki wypadek, bo przecież wiadomo, że jeżeli chodzi o uczucia, to jednego dnia są, ale za jakiś czas może ich już nie być. A rozliczenie z byłym partnerem jest naszym prawem, którego możemy skutecznie dochodzić przed sądem.

Należy również mieć na uwadze, że nawet jeżeli partner nie świadczył pracy zarobkowej w czasie trwania związku, ale zajmował się wychowywaniem dzieci czy też pracą we wspólnym gospodarstwie domowym, to również należy uznać jego zaangażowanie za wkład w powiększanie majątku wspólnego konkubentów. W konsekwencji można przed sądem dochodzić, że uzyskany przez konkubentów w czasie trwania związku majątek jest wspólny dla partnerów, albowiem pośrednio małżonek „niepracujący” doprowadził do powstania określonego majątku wspólnego.

W dzisiejszych czasach, może mieć miejsce sytuacja, że osoby które pozostają w związku partnerskim, jednocześnie pozostają w nierozwiązanym związku małżeńskim. Należy wówczas pamiętać, że do czasu prawomocnego orzeczenia rozwodu, wszystko to co zakupimy, stanowi majątek wspólny nasz i naszego małżonka. Tym samym, jeżeli już do rozwodu dojdzie, nasz były małżonek może skutecznie domagać się podziału majątku jaki zgromadziliśmy mieszkając oddzielnie, lecz będąc wciąż w małżeństwie. Oczywiście powyższe dotyczy sytuacji, w której pozostajemy w ustroju wspólności majątkowej z naszym małżonkiem i nie zawieraliśmy umów majątkowych małżeńskich.

Ile kosztuje podział majątku po rozstaniu konkubentów?

Sprawy sądowe o zniesienie współwłasności między byłymi partnerami, inicjowane po rozpadzie związku, wiążą się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 1000 zł., jeżeli nie ma zgody drugiego partnera na podział. W przypadku natomiast, gdy para doszła do porozumienia i sporządziła plan podziału, opłata sądowa wynosi 300 zł. Pamiętajmy, że ostateczny koszt sprawy uzależniony jest od rodzaju i wartości składników majątkowych jakie będą ulegały podziałowi oraz od zawnioskowanych dowodów.

Podsumowując, bardzo często pary decydują się na nieformalizowanie swojego związku, łudząc się, że w przypadku komplikacji, rozstanie będzie łatwiejsze. Należy jednak pamiętać, że jeżeli w grę wchodzi majątek wspólny, również w przypadku nieformalnych związków może pojawić się konieczność wystąpienia z odpowiednim roszczeniem do sądu, a koszty związane z postępowaniem mogą okazać się być podobne do tych związanych z podziałem majątku wspólnego po rozwodzie.

Adwokat Karolina Rudlicka – Najuch, Kancelaria Adwokacka w Tarnowskich Górach.

Opublikowane w

Władza rodzicielska rodziców dziecka żyjących w rozłączeniu czyli kilka słów na temat ograniczenia władzy rodzicielskiej.

Często zdarza się, że rodzice dzieci którzy rozstali się, co dotyczy zarówno rodziców, którzy pozostają w związku małżeńskim jak i w związku nieformalnym, nie potrafią osiągnąć porozumienia w sprawach związanych z wykonywaniem władzy rodzicielskiej. Takie sytuacje są często związane z konfliktem, jaki istnieje między rodzicami, który to konflikt w konsekwencji przenosi się na dziecko. Przykładowo, jeden z rodziców nie zgadza się na określone leczenie małoletniego dziecka, pójście przez niego do konkretnej szkoły, czy też nie chce wyrazić zgody na wyrobienie dla niego paszportu. W takiej sytuacji, jeżeli byli partnerzy lub małżonkowie nie potrafią się dogadać, istnieje możliwość powierzenia wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, z jednoczesnym ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiego rodzica do decydowania o konkretnych sprawach dziecka.

Czym jest władza rodzicielska?

Władza rodzicielska powstaje z chwilą urodzenia dziecka i trwa aż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Rodzice dziecka mają zarówno prawo jak i obowiązek sprawować władzę rodzicielską, która obejmuje w szczególności sprawowanie pieczy nad małoletnim dzieckiem oraz jego majątkiem oraz wychowywanie dziecka z poszanowaniem jego godności i praw. Wykonywanie władzy rodzicielskiej powinno uwzględniać przede wszystkim dobro dziecka.

Porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej.

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem (art. 107 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Więcej na temat porozumienia rodzicielskiego znajdziecie w tym artykule:

http://adwokatrudlicka.pl/blog/2020/11/02/porozumienie-rodzicielskie/ .

Na czym polega ograniczenie władzy rodzicielskiej?

Ograniczenie władzy rodzicielskiej może zostać dokonane wyłącznie przez sąd. Postępowanie w tym przedmiocie może zostać wszczęte samodzielnie, przed właściwym sądem rejonowym lub też kwestia ta może zostać rozstrzygnięta w wyroku rozwodowym. Sąd, na wniosek jednego z rodziców, może powierzyć wykonywanie mu władzy rodzicielskiej, ograniczając jednocześnie władzę rodzicielską drugiego rodzica do określonych obowiązków i uprawnień w odniesieniu do osoby dziecka. Jeżeli kwestia władzy rodzicielskiej dotyczy więcej niż jednego dziecka, rodzeństwo co do zasady powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Kiedy Sąd ograniczy władzę rodzicielską?

Ograniczenie władzy rodzicielskiej wobec drugiego rodzica nastąpi, jeżeli Sąd stwierdzi, że istnieje zagrożenie dla dobra dziecka. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy zagrożenie to zostało spowodowane niewłaściwym postępowaniem rodziców, ich nieudolnością w wychowaniu czy też błędnym wyobrażeniem na temat tego, jak powinno wyglądać sprawowanie władzy rodzicielskiej. Sąd weźmie pod uwagę konkretną sytuację dziecka, a więc np. to, z kim stale dziecko przebywa, z którym z rodziców jest bardziej związane. Jeżeli między rodzicami jest konflikt, istotne będzie dla sądu ustalenie na czym on polega. Sąd będzie również uwzględniał okoliczność dotyczącą odległości między miejscami zamieszkania rodziców. Wszystkie te kwestie powinny mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia Sądu odnośnie tego, których czynności w stosunku do osoby dziecka oraz jego majątku, a także związanych z reprezentowaniem dziecka rodzice mogą dokonywać wspólnie, a których powinni dokonywać samodzielnie oraz który z rodziców powinien podejmować określone czynności.

W praktyce ograniczenie władzy rodzicielskiej wygląda w ten sposób, że Sąd w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie, po przeprowadzeniu wszystkich dowodów zawnioskowanych przez strony tego postępowania, powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego rodzica do decydowanie o konkretnych kwestiach np. o wyborze sposobu leczenia przy cięższych chorobach czy też o wyborze szkoły.

Wniosek w sprawie ograniczenia władzy rodzicielskiej.

Wniosek w przedmiocie ograniczenia władzy rodzicielskiej, jak już zostało wskazane, składa się do sądu rejonowego właściwego według miejsca zamieszkania dziecka i podlega opłacie w wysokości 100 zł.

Do wniosku będziesz musiał załączyć odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, odpis skrócony aktu małżeństwa, jeżeli rodzice dziecka pozostają w związku małżeńskim oraz wyrok rozwodowy, jeżeli ograniczenie władzy rodzicielskiej następuje już po orzeczeniu rozwodu.

Natomiast jeżeli składamy pozew rozwodowy lub odpowiedź na taki pozew, już w tych pismach możemy zawrzeć odpowiednie żądanie o powierzenie nam wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, z jednoczesnym ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiego rodzica. Wówczas pismo trafi do sądu okręgowego, właściwego do rozstrzygnięcia sprawy o rozwód.

Chciałbyś złożyć wniosek dotyczący ograniczenia władzy rodzicielskiej drugiemu z rodziców i nie wiesz jak to zrobić? A może chcesz zapytać jakie dowody powinny być dołączone do takiego wniosku. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zapraszam do kontaktu z Kancelarią Adwokacką w Tarnowskich Górach, w której doświadczony adwokat udzieli Ci odpowiedniej pomocy prawnej.

Adwokat Karolina Rudlicka – Najuch, Kancelaria Adwokacka w Tarnowskich Górach  

Opublikowane w

Separacja

Próbujemy, naprawiamy, rozchodzimy się i schodzimy ponownie, dajemy sobie czas…

Każde małżeństwo przeżywa swoje lepsze i gorsze chwile. Często wydaje się nam, że różnice w naszych charakterach, cele czy oczekiwania od życia są tak odmienne, że nie jesteśmy w stanie dalej trwać w tym konkretnym małżeństwie. Wyprowadzamy się ze wspólnego domu i żyjemy osobno. Często jednakże nie jesteśmy przekonani czy rozwód na pewno jest dobrym pomysłem, bo przecież może w końcu się pogodzimy, może on/ona się zmieni, a może dla dobra wspólnych dzieci, po prostu nie jesteśmy stuprocentowo przekonani o słuszności rozwodu.

Co możemy wówczas zrobić? Możemy starać się o separację.

Czym jest separacja?

Podstawową przesłanką separacji, uregulowanej przez prawo rodzinne, jest zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego, czyli brak więzi fizycznej, psychicznej i gospodarczej między małżonkami. Nie ma on jednak charakteru trwałości (jak w przypadku rozwodu).  Zwróćmy uwagę, że separacja może mieć charakter faktyczny, co w praktyce najczęściej oznacza że małżonkowie mieszkają oddzielnie lub też razem, ale każdy z nich prowadzi własne życie. Separacja faktyczna nie powoduje ustania małżeństwa, a zatem nadal małżonkowie będą zobowiązani do wypełniania obowiązków, które są związane z zawarciem małżeństwa, w tym przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Małżonkowie będą również w takiej sytuacji uprawnieni do dziedziczenia ustawowego po drugim małżonku.

Separacja formalna (prawna), jest to natomiast separacja stwierdzona orzeczeniem sądu, która powoduje dalej idące skutki. Na skutek orzeczenia separacji, przede wszystkim ustaje wspólność majątkowa między małżonkami, małżonek zostaje pozbawiony możliwości dziedziczenia ustawowego po drugim małżonku, a w akcie małżeństwa jest czyniona wzmianka o separacji. Również ustaje domniemanie, że dziecko urodzone w czasie trwania separacji, jest dzieckiem męża matki.  

Przesłanki separacji

Aby separacja mogła zostać orzeczona przez Sąd, przede wszystkim musi zostać stwierdzona zupełność rozkładu pożycia między małżonkami. Przyjmuje się, że zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego następuje wówczas gdy doszło do zerwania między małżonkami więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej.

Sąd jednakże nie orzeknie separacji, jeżeli będzie pozostawała w sprzeczności z dobrem wspólnych małoletnich dzieci stron albo jeżeli z innych względów byłaby ona sprzeczna z szeroko rozumianymi zasadami współżycia społecznego. Oczywiście Sąd każdą sprawę będzie oceniał uwzględniając konkretny stan faktyczny.

W przypadku gdy wniosek orzeczenie separacji jest składany na zgodny wniosek małżonków, Sąd nie będzie orzekał o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego. W takiej sytuacji prawo rodzinne przewiduje, że następuje skutek taki, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Natomiast, jeżeli nie ma zgodnego wniosku małżonków w przedmiocie orzeczenia separacji, Sąd będzie badał, tak jak ma to miejsce w sprawie o rozwód, czy i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego.

Separacja a rozwód.

W praktyce może wystąpić sytuacja, że jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu. Wówczas, jeżeli Sąd stwierdzi, że żądanie orzeczenia rozwodu jest uzasadnione, a to z powodu zupełności i trwałości rozkładu pożycia między małżonkami (gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że w świetle okoliczności rozpoznawanej sprawy, nie nastąpi już powrót małżonków do wspólnego pożycia), orzeknie rozwód. Jeżeli jednakże, orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeknie separację.

Skutki separacji.

Separacja będzie powodowała podobne skutki jak rozwód. Jak już zostało wspomniane wcześniej, ustanie wspólność majątkowa między małżonkami, małżonek zostanie pozbawiony możliwości dziedziczenia ustawowego po drugim małżonku, a w akcie małżeństwa będzie wzmianka o separacji. Również ustanie domniemanie, że dziecko urodzone w czasie trwania separacji, jest dzieckiem męża matki. Natomiast, należy zaznaczyć, że w przypadku orzeczenia separacji, inaczej niż ma to miejsce w przypadku rozwodu, nie ma możliwości zawarcia nowego małżeństwa, zmiany nazwiska na przedmałżeńskie. Małżonkowie będą mieli również obowiązek do wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności.

Separacja a alimenty.

Istotną kwestią jest, że w przypadku orzeczenia separacji obowiązek alimentacyjny małżonka pozostającego w separacji nie może wygasnąć na skutek zawarcia nowego związku małżeńskiego (bo jego zwarcie jest niedopuszczalne). Ponadto ustawodawca wskazał, że w odniesieniu do separacji nie ma również zastosowania pięcioletni okres wygaśnięcia alimentów poseparacyjnych.

Zakończenie separacji.

Separacja prawna kończy się z chwilą ustania małżeństwa, np. na skutek śmierci jednego z małżonków, unieważnienia małżeństwa jak również w przypadku rozwiązania małżeństwa przez rozwód oraz na skutek sądowego zniesienia separacji.

W przypadku pytań lub wątpliwości, zapraszam do kontaktu lub na spotkanie do mojej Kancelarii Adwokackiej w Tarnowskich Górach.

Adwokat Karolina Rudlicka – Najuch, Kancelaria Adwokacka Tarnowskie Góry