Rodzinne postępowanie informacyjne.

Czy Wiesz że…

… już wkrótce postępowanie w sprawie o rozwód może nie być ani proste ani tym bardziej szybkie…

O ile kiedykolwiek było.

A nawet jeżeli nie było, to zawsze może być jeszcze dłużej…

Obecnie trwają prace legislacyjne nad projektem zmian do ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, które zakładają między innymi wprowadzenie tzw. rodzinnego postępowania informacyjnego. Postępowanie to ma poprzedzać złożenie pozwu o rozwód lub separację i miałoby być obowiązkowe wobec małżonków, którzy posiadają wspólne małoletnie dzieci.

Celem postępowania zaproponowanego przez ustawodawcę ma być zapobieganie pochopnym decyzjom w sprawie rozwodu, w tym poprzez pojednanie małżonków, a w braku możliwości pojednania – zawarcie ugody regulującej takie kwestie jak:

– sposób wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi,

– utrzymywanie kontaktów z dziećmi,

– alimenty.

Postępowanie informacyjne, według założeń projektu, nie byłoby obowiązkowe dla:

1. Małżonków, którzy nie mają wspólnych małoletnich dzieci;

2. W sytuacji gdy małżonek przed wniesieniem pozwu o rozwód lub o separację został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka albo przedstawiono mu zarzut popełnienia takiego czynu.

Wniosek o przeprowadzenie rodzinnego posiedzenia informacyjnego kierowany byłby do Sądu Okręgowego, który jest właściwy w sprawie o rozwód lub separację, natomiast samo spotkanie informacyjne miałby prowadzić sędzia, referendarz sądowy, urzędnik sądowy, asystent sędziego lub stały mediator. Strony na spotkaniu mają być pouczone m.in. o

1) indywidualnych i społecznych skutkach rozpadu małżeństwa, w szczególności dla nich i ich wspólnych małoletnich dzieci;

2) działaniach, które strony powinny podjąć dla utrzymania małżeństwa lub zawarcia ugody w szczególności mediacji, terapii lub innej formie wsparcia rodziny;

Dużą rolę w postępowaniu przypisano mediatorowi, który będzie dążył do uzgodnienia warunków rozwodu lub separacji między małżonkami.

Ważna uwaga! W rodzinnym postępowaniu informacyjnym wyłączona byłaby możliwość żądania udzielenia zabezpieczenia na czas jego trwania, w tym np. w zakresie alimentów na dziecko lub kontaktów z dzieckiem.

Projekt zakłada czas na przeprowadzenie postępowania w wymiarze 1 miesiąca, przy czym na zgodny wniosek stron sąd może przedłużyć mediację rodzinną na czas oznaczony, nie dłuższy niż kolejne 6 miesięcy.

Ustawodawca w projekcie wskazał, że złożenie pozwu o rozwód lub separację, gdy strony nie uczestniczyły w rodzinnym postępowaniu informacyjnym, w przypadkach, w których obowiązek ten ich dotyczy, nie spowoduje rozpoznania sprawy o rozwód lub o separację.

W przypadku złożenia pozwu o rozwód lub separację, obligatoryjne byłoby zatem załączenie do pisma odpisu postanowienia o umorzeniu rodzinnego postępowania informacyjnego. Brak przedłożenia jednego z tych dokumentów będzie uznawany za brak formalny, co oznacza, że w konsekwencji może doprowadzić do zwrotu pozwu.

Aktualnie projekt jest na etapie opiniowania przez właściwe organy. Czy wejdzie w życie? To się okaże… Jeżeli tak, to z pewnością przyczyni się do znacznego wydłużenia postępowań w sprawach o rozwód, które i tak w obecnej covidowej rzeczywistości ciągną się miesiącami a nawet latami…

Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszam do Kancelarii Adwokackiej w Tarnowskich Górach.

Adwokat Karolina Rudlicka – Najuch, Kancelaria Adwokacka w Tarnowskich Górach

Separacja

Próbujemy, naprawiamy, rozchodzimy się i schodzimy ponownie, dajemy sobie czas…

Każde małżeństwo przeżywa swoje lepsze i gorsze chwile. Często wydaje się nam, że różnice w naszych charakterach, cele czy oczekiwania od życia są tak odmienne, że nie jesteśmy w stanie dalej trwać w tym konkretnym małżeństwie. Wyprowadzamy się ze wspólnego domu i żyjemy osobno. Często jednakże nie jesteśmy przekonani czy rozwód na pewno jest dobrym pomysłem, bo przecież może w końcu się pogodzimy, może on/ona się zmieni, a może dla dobra wspólnych dzieci, po prostu nie jesteśmy stuprocentowo przekonani o słuszności rozwodu.

Co możemy wówczas zrobić? Możemy starać się o separację.

Czym jest separacja?

Podstawową przesłanką separacji, uregulowanej przez prawo rodzinne, jest zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego, czyli brak więzi fizycznej, psychicznej i gospodarczej między małżonkami. Nie ma on jednak charakteru trwałości (jak w przypadku rozwodu).  Zwróćmy uwagę, że separacja może mieć charakter faktyczny, co w praktyce najczęściej oznacza że małżonkowie mieszkają oddzielnie lub też razem, ale każdy z nich prowadzi własne życie. Separacja faktyczna nie powoduje ustania małżeństwa, a zatem nadal małżonkowie będą zobowiązani do wypełniania obowiązków, które są związane z zawarciem małżeństwa, w tym przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Małżonkowie będą również w takiej sytuacji uprawnieni do dziedziczenia ustawowego po drugim małżonku.

Separacja formalna (prawna), jest to natomiast separacja stwierdzona orzeczeniem sądu, która powoduje dalej idące skutki. Na skutek orzeczenia separacji, przede wszystkim ustaje wspólność majątkowa między małżonkami, małżonek zostaje pozbawiony możliwości dziedziczenia ustawowego po drugim małżonku, a w akcie małżeństwa jest czyniona wzmianka o separacji. Również ustaje domniemanie, że dziecko urodzone w czasie trwania separacji, jest dzieckiem męża matki.  

Przesłanki separacji

Aby separacja mogła zostać orzeczona przez Sąd, przede wszystkim musi zostać stwierdzona zupełność rozkładu pożycia między małżonkami. Przyjmuje się, że zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego następuje wówczas gdy doszło do zerwania między małżonkami więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej.

Sąd jednakże nie orzeknie separacji, jeżeli będzie pozostawała w sprzeczności z dobrem wspólnych małoletnich dzieci stron albo jeżeli z innych względów byłaby ona sprzeczna z szeroko rozumianymi zasadami współżycia społecznego. Oczywiście Sąd każdą sprawę będzie oceniał uwzględniając konkretny stan faktyczny.

W przypadku gdy wniosek orzeczenie separacji jest składany na zgodny wniosek małżonków, Sąd nie będzie orzekał o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego. W takiej sytuacji prawo rodzinne przewiduje, że następuje skutek taki, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Natomiast, jeżeli nie ma zgodnego wniosku małżonków w przedmiocie orzeczenia separacji, Sąd będzie badał, tak jak ma to miejsce w sprawie o rozwód, czy i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego.

Separacja a rozwód.

W praktyce może wystąpić sytuacja, że jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu. Wówczas, jeżeli Sąd stwierdzi, że żądanie orzeczenia rozwodu jest uzasadnione, a to z powodu zupełności i trwałości rozkładu pożycia między małżonkami (gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że w świetle okoliczności rozpoznawanej sprawy, nie nastąpi już powrót małżonków do wspólnego pożycia), orzeknie rozwód. Jeżeli jednakże, orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeknie separację.

Skutki separacji.

Separacja będzie powodowała podobne skutki jak rozwód. Jak już zostało wspomniane wcześniej, ustanie wspólność majątkowa między małżonkami, małżonek zostanie pozbawiony możliwości dziedziczenia ustawowego po drugim małżonku, a w akcie małżeństwa będzie wzmianka o separacji. Również ustanie domniemanie, że dziecko urodzone w czasie trwania separacji, jest dzieckiem męża matki. Natomiast, należy zaznaczyć, że w przypadku orzeczenia separacji, inaczej niż ma to miejsce w przypadku rozwodu, nie ma możliwości zawarcia nowego małżeństwa, zmiany nazwiska na przedmałżeńskie. Małżonkowie będą mieli również obowiązek do wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności.

Separacja a alimenty.

Istotną kwestią jest, że w przypadku orzeczenia separacji obowiązek alimentacyjny małżonka pozostającego w separacji nie może wygasnąć na skutek zawarcia nowego związku małżeńskiego (bo jego zwarcie jest niedopuszczalne). Ponadto ustawodawca wskazał, że w odniesieniu do separacji nie ma również zastosowania pięcioletni okres wygaśnięcia alimentów poseparacyjnych.

Zakończenie separacji.

Separacja prawna kończy się z chwilą ustania małżeństwa, np. na skutek śmierci jednego z małżonków, unieważnienia małżeństwa jak również w przypadku rozwiązania małżeństwa przez rozwód oraz na skutek sądowego zniesienia separacji.

W przypadku pytań lub wątpliwości, zapraszam do kontaktu lub na spotkanie do mojej Kancelarii Adwokackiej w Tarnowskich Górach.

Adwokat Karolina Rudlicka – Najuch, Kancelaria Adwokacka Tarnowskie Góry